Pierwsza praca po studiach? A może pierwsza praca na studiach?
Przychodzi ten ważny moment, gdy szukamy pierwszej pracy. Praca magisterska napisana, czekamy na obronę, wchodzimy więc na popularne portale z ofertami pracy, a natłok ogłoszeń może oszołomić.
Z czego wybrać, co wybrać i jak wybrać tę właściwą ofertę?
To jest naturalne, że nie wiemy, co chcemy robić, gdyż młody człowiek na początku drogi zawodowej nie może bez znajomości środowiska pracy należycie ocenić, jak będzie wyglądała jego praca.
Wymagania i kwalifikacje napisane w ogłoszeniu niewiele studentowi mówią.
Co zatem zrobić?
Sprawdzić się samemu w bezpiecznym środowisku. Rozpoznać środowiska pracy na własnym przykładzie. Najlepiej jeszcze w trakcie studiów. Do tego posłużą praktyki, wolontariat i staże. Uczelnie często wymagają potwierdzenia praktyk zawodowych. (O tym więcej w module siódmym).
Kluczem do jasnego określenia, w jakim środowisku chcemy pracować, jest zdobywanie doświadczenia zawodowego już w trakcie studiów. Pracodawcy lubią osoby aktywne, które wytrwale podnoszą swoje kwalifikacje i elastycznie dostosowują je do zmieniającej się rzeczywistości. Ale nie tylko o pracodawców tu chodzi, ale też o subiektywne poczucie zadowolenia absolwenta szukającego pracy.
Od czego można zacząć?
- biznes (korporacje oraz małe i średnie przedsiębiorstwa)
- administracja publiczna
- organizacje pozarządowe
Biura Karier na uczelniach
Ogrom możliwości praktyk i staży pomoże uporządkować biuro karier studenckich. Uczelnie wyższe ułatwiają studentom i absolwentom wejście na rynek pracy za pośrednictwem uczelnianych biur karier. Zajmują się one:
- prowadzeniem doradztwa zawodowego
- dostarczaniem informacji o możliwościach podnoszenia kwalifikacji
- udostępnianiem ofert dotyczące pracy, stażu oraz praktyk
- nawiązywaniem i utrzymywaniem kontaktu z potencjalnymi pracodawcami
- oferowaniem, doradztwa w zakresie kreowania własnego wizerunku
- prowadzeniem poradnictwa prawnego (prawo pracy, przepisy BHP, itp.), jak i w zakresie prowadzenia działalności artystycznej czy zakładania organizacji pozarządowych
Biura kariery najczęściej pozyskują oraz udostępniają oferty pracy, stażu oraz praktyk studenckich, które są bardzo ważnym elementem kształcenia. Pomagają w doskonaleniu kompetencji studentów lub absolwentów studiów wyższych oraz przygotowują do wejścia na rynek pracy. Biura karier to także miejsca konsultacji z doradcami zawodowymi, którzy pomagają w przygotowywaniu dokumentów aplikacyjnych oraz wyznaczaniu ścieżki kariery zawodowej.
Praktyki i staże – karta przetargowa na rynku pracy
Wykształcenie wyższe już dawno przestało być przepustką do znalezienia atrakcyjnego stanowiska. Młodym ludziom, świeżo po studiach, ciężko wkroczyć na rynek pracy, ponieważ pracodawcy preferują zatrudnianie osób z doświadczeniem oraz odpowiednimi kwalifikacjami. Z tego powodu coraz więcej studentów dostrzega istotę doświadczenia zawodowego i podejmuje pracę już w trakcie pierwszych lat nauki.
W trakcie studiów można też podjąć różnego rodzaju działania wolontariackie, które nie wymagają angażowania w pełnym wymiarze godzinowym, a mimo to pozwalają na zbieranie zawodowego doświadczenia. Warto też angażować się w członkostwo w kołach naukowych, organizacjach studenckich, pozarządowych, czy fundacjach (o tym więcej w Module 7)
Jak zdobyć przewagę nad konkurencją?
Obecnie coraz więcej renomowanych firm proponuje studentom zdobywanie u nich zawodowego doświadczenia. Jest to ogromna szansa na zwiększenie swojej atrakcyjności na rynku pracy, której szkoda byłoby nie wykorzystać. Coraz więcej studentów buduje swoją przewagę konkurencyjną, decydując się na jednoczesne podejmowanie nauki i pracy.
Liczba Dunbara – ilu mamy znajomych?
Wydawałoby się, że w liczbę relacji ludzkich nie powinna zakradać się kalkulacja, statystyki i efektywność, a jednak jest inaczej. A to między innymi za sprawą pana Dunbara i jego liczby.
Robin Dunbar to amerykański antropolog i psycholog ewolucyjny. Sławę przyniosły mu badania nad zdolnością naczelnych do zawierania i utrzymywania trwałych więzi społecznych. W efekcie swoich prac Dunbar postawił hipotezę zgodnie z którą liczba stałych więzi społecznych uzależniona jest od zdolności poznawczych mózgu. Im te zdolności są większe, tym wzrasta liczba więzi społecznych, a im są one mniejsze, tym też mniejsza liczba więzi społecznych. Na podstawie tych badań określił hipotetyczną liczbę więzi społecznych, które może utrzymywać człowiek. Liczba ta wynosi 148 więzi społecznych; bliższych i dalszych znajomych. Zazwyczaj jednak liczbę tę zaokrągla się do 150 – liczby Dunbara.
Grupa 150 osób, z którymi jesteśmy w stanie utrzymywać trwałe więzi, nie jest jednorodna. Są w niej osoby, z którymi łączą nas bardzo silne relacje, jak również te, które spotykamy sporadycznie. Różnorodność ta uzależniona jest od następujących czynników:
- 5 najbliższych osób, które są dla nas najważniejsze, a ich utrata byłaby dla nas bardzo bolesna. Do grupy tej należą zazwyczaj współmałżonkowie/życiowi partnerzy, dzieci, rodzice, przyjaciel/przyjaciele.
- 25 bliskich osób, które są dla nas ważne, a ich utrata byłaby dla nas odczuwalna. To grupa osób, która ma istotny wpływ na nas i na to, kim jesteśmy, jakie mamy cele i jak się zachowujemy. Do grupy tej należą bliscy członkowie rodziny i bliscy znajomi.
- 120 znajomych, bliżsi i dalsi, z którymi utrzymujemy znajomość, ale zażyłość jest mniej intensywna. To cała grupa osób, które znamy i z którymi rozmawiamy nieregularnie. Wiemy też, jak mają na imię i na nazwisko, ale zazwyczaj nie wiemy o nich zbyt dużo. Jednak są to nasze kontakty.
Te kluczowe 120 osób to sieć znajomych, z którymi nie dzielimy się informacjami na bieżąco. Ale te osoby mogą być naszym kontaktem, rekomendacją przy znalezieniu pracy.
Teoria słabych więzi
Znaczenie więzi społecznych znane jest od stuleci. Brian Uzzi, profesor zarządzania na Uniwersytecie Northwestern, uważa że znajomości zapewniają nam trzy główne korzyści: dostęp do informacji, możliwość skorzystania z umiejętności innych i dostęp do osób u władzy. Jeśli mamy rozległą sieć dalszych znajomych (liczba Dunbara) to możemy mieć dostęp do wiedzy, doświadczenia i wpływów innych ludzi. To są słabe więzi.
Jeszcze w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku amerykański socjolog i profesor na Uniwersytecie Stanforda Mark Granovetter stworzył teorię słabych więzi. Udowodnił, że ludzie szybciej znajdują nową pracę nie przez bliskich znajomych czy rodzinę, tylko przez dalszych znajomych. Dzieje się tak, ponieważ nasi bliscy zazwyczaj dysponują takimi samymi informacjami co my. Natomiast dalsi znajomi mają nowe informacje, dzięki którym my jesteśmy w stanie poznać nowe możliwości. Tę zasadę słabych więzów możemy zastosować do każdego aspektu naszego życia. Ludzie spoza naszych kręgów towarzyskich, spoza naszej bańki pozwalają nam zobaczyć zupełnie inny świat.
Jest jeszcze inna grupa osób – uśpione kontakty, znajomi i przyjaciele ze szkoły, czy podwórka. Osoby, z którymi kiedyś utrzymywaliśmy relacje ale teraz z różnych powodów – rozeszło się. Więzi uśpione pozwalają nam korzystać z zaufania typowego dla mocnych więzi. Innymi słowy – dawni znajomi mogli im zaoferować inny punkt widzenia często też zaskakujące informacje. W ciągu ostatnich kilku lat, kiedy nie pozostawali z nimi w kontakcie, stykali się z nowymi pomysłami i innymi punktami widzenia. Z kolei obecni koledzy najczęściej mieli tyle samo informacji i podobne nastawienie, jak sami badani.
Kiedy potrzebujemy nowych informacji, szybko może nam zabraknąć słabych więzi, zawsze mamy jednak liczne więzi uśpione, które mogą być bardzo pomocne. Tak może okazać się przy szukaniu pracy.
Pierwsza praca – formalności
I stało się. Znaleźliśmy pierwszą pracę. Nowa sytuacja życiowa jest dla każdego sporym wyzwaniem. Osoby młode, które po raz pierwszy wkraczają na rynek i podejmują się podjęcia pierwszej pracy, nie zawsze znają swoje prawa i obowiązki. Na początku większość pracodawców proponuje umowę na okres próbny, która jest zawierana na maksymalnie trzy miesiące. Ten rodzaj umowy może być zawierany z danym pracownikiem tylko raz. Po trzymiesięcznym okresie pracodawca może zaproponować umowę na czas określony (nowe przepisy pozwalają zawrzeć trzy takie umowy na okres maksymalnie 33 miesięcy) lub na czas nieokreślony, która jest najbardziej korzystną formą zatrudnienia, ponieważ zapewnia pracownikowi największe gwarancje kodeksowe.
Pamiętajmy, że każdą umowę o pracę sporządza się na piśmie i powinna ona zawierać informacje na temat:
- rodzaju umowy
- terminu rozpoczęcia pracy
- specyfiki pracy i miejsca jej wykonywania
- wymiaru czasu pracy, w Polsce obowiązuje zasadniczo 40-godzinny tydzień pracy
- wynagrodzenia, wypłacanego przynajmniej raz w miesiącu, w ustalonym z góry terminie
Co teraz możesz zrobić dla poprawy swojej sytuacji finansowej?
Challenge 8
Autoprezentacja. Na większości rozmów kwalifikacyjnych pada pytanie: „opowiedz coś o sobie”. Wbrew pozorom to bardzo ważne, aby przygotować ciekawą i błyskotliwą odpowiedź, która zapadnie pracodawcy w pamięć i pokaże Twoje atuty.
Przygotuj 3-minutową autoprezentację podsumowującą Twoje doświadczenia, aspiracje i pokazujące motywację do podjęcia pierwszej pracy. Warto, aby wypowiedź była naturalna, a przede wszystkim prawdziwa!
Możesz spisać ją i wykorzystać na profilu na Linkedin lub w treści CV i kierować się sugestiami z podcastu, w którym Kasia Jaszczuk rozmawia z Marią Kasperkiewicz CEO Human4Human Recruitment®CEO.
